Menu

Evangelisatie & Kerk

Gasten in de kerk

Het evangelie...

...is gericht op gemeenteleden maar ook op mensen die (nog) niet geloven. De boodschap van het evangelie is altijd: ons heil ligt in Christus’, zegt dominee Jantinus Janssen van de GKV van Zuidhorn. ‘Toch richtte ik me in het begin van mijn predikantschap bij het voorbereiden van een kerkdienst en het maken van een preek vooral op gemeenteleden. Ik stond niet speciaal stil bij gasten, bij de aanwezigheid van niet-christenen in de kerk.’ Dat is inmiddels veranderd. Sinds kort organiseert “Zuidhorn” weer speciale gastendiensten, met steun van de Commissie Toerusting Evangeliserende Gemeente, CTEG. ‘We staan open voor gasten, ze zijn welkom in onze kerk.’Visie en verlangen

Visie en verlangen

‘De GKV van Zuidhorn telt vijftienhonderd gemeenteleden, het is een grote kerkgemeenschap en het gemeenschapsdenken is sterk’, vertelt Ido van Veen, lid van CTEG en betrokken bij de toerusting van Zuidhorn tot evangeliserende gemeente. ‘Vijf jaar geleden belandde onze kerk in een crisis. Veel, en vooral enthousiaste en actieve kerkleden verlieten onze gemeenschap, en dat kwam hard aan. Wij vonden dat we als gemeente goed bezig waren. We hadden een evangelisatiecommissie, organiseerden een ‘sing in’ en een kinderclub. Maar eigenlijk leefde evangelisatie alleen bij een handjevol commissie- en gemeenteleden.’

‘We moesten als gemeente (opnieuw) gasten leren verwelkomen’, vervolgt Ido. ‘Ik vroeg me af of we als gemeente bereid waren te veranderen zodat mensen de kerk niet zouden verlaten maar juist zouden binnenstappen.

In 2008 komen Ido van Veen en Jantinus Janssen met elkaar in gesprek en predikant Janssen wordt lid van de Commissie Toerusting Evangeliserende Gemeente. ‘Om echt kerk te leren zijn, niet alleen voor elkaar maar ook voor vertrekkende leden en voor gasten.’

‘Ik hoef niet lang in mezelf te graven om in mijn eigen hart ongeloof en twijfel te vinden’, zegt dominee Jantinus Janssen. ‘Christenen en niet-christenen zijn uit hetzelfde ‘hout’ gesneden: we zijn en blijven gewoon mensen van vlees en bloed. Geloven spreekt echt niet vanzelf. Toch is het voor predikanten best moeilijk niet-christenen goed te leren kennen en begrijpen, om vanuit hen te denken en luisteren. Mijn vriendenkring bestaat bijna helemaal uit christenen.’

Duidelijke doelen en doelgroep

‘De GKV in Winsum is als hele gemeente missionair bezig en maakte mij enthousiast’, vertelt Ido van Veen. Jantinus Janssen vult aan: ‘Hiervoor is in onze gemeente een cultuurverandering nodig, waardoor we leren gasten te ontvangen en onze kerk(diensten) daarvoor inrichten. Zo kunnen we als kerk en in persoonlijke relaties mensen bereiken. Een nieuwe manier van evangelisatie.’

‘Gastendiensten zijn namelijk niet de belangrijkste manier om mensen met het evangelie te bereiken’, zegt Ido. ’Niet-christenen moeten niet te snel worden meegesleept naar de kerk. Mensen komen meestal tot geloof door persoonlijke relaties met christenen. Als ze God niet kennen, gaan ze echt niet mee naar de kerk. Pas als de interesse voor het geloof is gewekt bij mensen thuis, door gesprekken, in persoonlijke relaties, kan iemand worden uitgenodigd een gastendienst bij te wonen en er na de dienst over door te praten.’

Gemeenteleden nodigen gasten uit

‘Gemeenteleden durven of willen vaak geen bekenden uitnodigen voor een speciale gastendienst’, denkt Ido van Veen. ‘Ze durven niet omdat ze vinden dat het geloof iets persoonlijks is waarmee je anderen niet lastig valt. Het is belangrijk dat gemeenteleden het vertrouwen hebben dat ze zich niet hoeven te schamen voor de kerkdienst. Nu gemeenteleden een aantal gastendiensten hebben kunnen luisteren ‘met de oren van een gast’, zijn er al verschillende mensen uitgenodigd voor een gastendienst.’

CTEG heeft een folder gemaakt, die gemeenteleden persoonlijk aan kennissen kunnen overhandigen. Van Veen vroeg daarvoor de medewerking van een collega, communicatiespecialist en ‘een onvervalste heiden’. Zij gaf tips: ‘Vermijd kerkwoorden als ‘preek’ en ‘bekering’. ‘Bekering’ geeft niet-christenen het gevoel dat ze worden veroordeeld en moeten worden overgehaald of gehersenspoeld.’

Ido van Veen: ‘Toch gebruiken ze in de GKV in Winsum bij voorbeeld altijd ‘het kruis’ als symbool voor hun PR-activiteiten. Dat symbool willen ze zelf graag overbrengen aan gasten, gedacht vanuit de kerkelijke gemeente, niet vanuit de doelgroep, de gasten. Wat werkt het beste, wie zal het zeggen?

Toen de folder voor gasten klaar was, deden we een oproep in de kerk: gemeenteleden konden mensen persoonlijk uitnodigen voor een gastendienst. Van de zeshonderd folders die voor dat doel klaarlagen, zijn er vierhonderd gebruikt. Minstens vijftien gemeenteleden hebben persoonlijk gasten uitgenodigd, speciale gasten voor de gastendienst. Dat is geweldig!’

Hoe werkt God?

We besteden veel aandacht aan de gastendienst, en ook speciaal aan de preek tijdens die dienst’, vervolgt Ido van Veen. ‘Je kunt trouwens alleen verder komen door dingen uit te proberen en te doen en al doende maak je fouten. De afgelopen drie gastendiensten hebben de predikanten hun preken zoveel mogelijk aangepast aan de doelgroep. We denken dat dat beter kan en geven er nog feedback op.  Maar zeggen dat het anders moet is gemakkelijker dan het ook beter te doen. Het is belangrijk dat dominees begeleid worden bij het maken van een gastenpreek.

Toch werkt God vaak anders dan wij denken of voorzien. Tijdens een gastendienst mocht het tienerkoor optreden en juist hun liederen raakten een gast. Geweldig!’

Hoe verder?

De CTEG gaat komende maand met de kerkenraad om de tafel om de gastendiensten te evalueren. Ook gasten worden gevraagd om de diensten te evalueren. CTEG wil dat de contacten met gasten worden onderhouden en dat er een vervolg op de gastendiensten wordt aangeboden. De CTEG organiseerde de pastorale nazorg voor gasten, wat de predikant uitvoert, en ze presenteerde de Alphacurus. Vanuit de GKV Zuidhorn is ‘nazorg’ geregeld: gasten kunnen koffie drinken na de dienst en er is gelegenheid voor gesprek.’

Resultaat?

‘De CTEG zou blij zijn geweest met één gast tijdens de gastendienst, maar er waren er minstens vijf met wie we allemaal contact hebben gehad’, vertelt Ido van Veen. ‘Onze nieuwe gasten bleken vooral mensen die al een (vage) band hebben of hadden met een kerk.’

‘Er zijn mensen die denken dat preken te gemakkelijk worden en de boodschap te schraal als er meer aandacht besteed wordt aan gasten’, zegt dominee Jantinus Janssen. ‘Nou, daarmee ben ik het oneens. Onze boodschap hoeft niet eenvoudiger te worden verteld. Maar gemeenteleden en gasten willen wel worden geraakt door de boodschap. Het gaat daarom in een kerkdienst om de kern van het evangelie: ons heil dat ligt in Christus.

Martijn Horsman

‘Geloof is soms moeilijk in woorden te vatten en woorden worden snel weer cliché. Christelijk geloof is dan ook een verhaal dat telkens opnieuw en oorspronkelijk verteld moet worden. Een verhaal dat dwars staat op hoe velen de werkelijkheid ervaren. Een verhaal dat oproept tot geloof en navolging en dat gaat over God, over de mens en over de wereld om ons heen.’

Martijn Horsman (gemeentestichter en preker) in Amsterdam / Stroom www.stroomamsterdam.nl

Theodoor Meedendorp

‘Ik denk niet zo in speciale thema’s voor gasten. Als je ervan uitgaat dat zowel regelmatige kerk-gangers als ‘gasten’ allebei mensen zijn met dezelfde mensenwensen en dezelfde mensenstreken, dan kom je een heel eind. Wat regelmatige kerkgangers misschien verleerd zijn, is naar hun eigen werkelijke levensvragen te luisteren.’

Theodoor Meedendorp (missionair werker en preker) in Amstelveen

Nico Dirk van Loo

‘In de GKV context verwachten ervaren kerkgangers vooral theologie en bekende thema’s. Ik zou niet weten waarom je daaraan gehoor zou moeten geven. Theologie als focus van onderwijs moet je buiten de kerkdienst doen. In de kerkdienst zou ik me richten op ‘het verhaal van God in ontmoeting met het verhaal van mensen’. Het gaat om de echte levensvragen dus. In storywriting zegt men ‘een goed verhaal gaat over archetypen en niet over stereotypen’ en daar zit de crux waarmee mensen geraakt worden.’

Nico Dirk van Loo ((gemeentestichter, auteur, blogger www.postgereformeerd.nl)

Tip 1

Bezoek een kerk waar je van kan leren

Tip 2
Tip 3
Tip 4
Tip 5
Tip 6

Missionair Steunpunt is

Peter Wierenga

Teamleden van Missionair Steunpunt